Izenaren auzia behar bezala ulertzeko, kasu praktikoak aztertzea izaten da biderik egokiena. Hemen ikus daiteke hemengo enpresetako batek nola definitzen duen bere burua —legeak hala behartuta— “Made in” edo antzeko formulak etiketetan adierazterakoan, eta horrek zer aukera edo garapen izan ditzakeen Baskoniaren ikuspuntutik idatziko balitz.

Beti adierazi izan dudan bezala, argi utzi nahi dut ez dudala inolaz ere etiketan ageri diren enpresak kritikatzeko asmorik. Nahikoa lan dute haiek beren produktua modu egokian ekoitzi, araudia betez merkaturatu eta bezeroak erakartzeko. Testu hau ariketa praktiko hutsa da, gure artean egindako lan proposamen bat, inori kalterik egin gabe etiketan gure nortasuna modu egoki eta koherentean adierazteko adibide gisa pentsatua.

Lehen irudian, Origen de la leche: España jartzen du; bigarrenean, berriz, Lácteos Goshua S.L.U. (Navarra) para Eroski S. Coop., Bº San Agustín s/n, Elorrio (Bizkaia).

Esnearen jatorria Espainiako edozein lekukoa izan daiteke; hortaz, logikoa izan daiteke hala adieraztea. Bigarrenean diote enpresa Nafarroan dagoela kokatuta, eta hori ere zuzena da, ofizialki Nafarroa Espainiako zati baita. Komertzializatzen duen enpresak ere Espainia barruan egiten du salmenta, beraz, dena baliokotzat jo liteke.

Baina “Made in” hori ikuspegi baskoniar batetik definitu nahi izanez gero —eta kontuan hartuta produktua Foru-eskualdeetako batekoa dela—, nola konponduko litzateke arazoa? Agian ez da hain erraza.

Aurrekoan idatzitako “Made in Baskonia” kontzeptua eta errealitatea artikuluan pista batzuk eman nituen. Lehenik eta behin —eta inork zalantzarik izan ez dezan—, hainbat aldiz defendatu eta argudiatu dudan moduan, Baskonia da nire ustez guztia erraztu digun izen egokiena. Hortik abiatuko naiz.

Aipatu artikuluan Baskonia Mendebala erabili nuen, baina kasu honetan enpresa Nabarra Garaikoa denez, beste komunitate autonomo batekoa, bereizketa eskatzen du eta desberdintasuna ongi konpondu behar da.

Beraz, hiru elementu definitu behar dira:

1. Esnearen jatorria (“Origen de la leche”)
2. Enpresaren kokapena
3. Merkatariaren egoitza

Esnearen jatorria ez bada zehazten, honako mailaketa logiko hau proposatuko daiteke:

Esnearen jatorria – Origen de la leche:

• UE: hala bada, askatasun handiagoa dago.
• Espainia: baskoien eremutik kanpokoa bada, baina Espainiakoa bada soilik.
• Baskonia: Baskoniakoa bada, kontzeptu egokia da.
• Nabarra Garaia (Baskonia): jatorria Nafarroa Garaikoa bada, hala adieraztea litzateke egokiena.

Eta produktua sortu duen enpresaren helbideari zer gehitu?

• Nabarra Garaia, Baskonia: esportaziorik ez badago.
• Nabarra Garaia – Baskonia (Espainia): esportaziorik badago.
• Espainia (Nabarra Garaia – Baskonia): aukera hau ere erabil liteke esportaziorik badago.

Azkenik, komertzializatzen duen enpresa geratzen da, Baskoniakoa izan arren beste Autonomia Erkidego batekoa baita (Baskonia Mendebala).

• Baskonia Mendebala: esportaziorik ez badago.
• Baskonia Mendebala (Espainia): esportaziorik badago.
• Espainia (Baskonia Mendebala): beste aukera bat, esportaziorako egokia.

Azken batean, “Made in” kontzeptua Baskoniatik modu argi, koherente eta errespetuz ulertzea eta adieraztea da gakoa: gure nortasuna ezkutatu gabe, baina inori zama gehiago ezarriz, etiketen bidez munduari zer eta nor garen modu txukun eta ulergarrian erakusteko.